Over lachgas
Lachgas kwam na een hype in de jaren '90 van vorige eeuw opnieuw in het nieuws tijdens de Coronacrisis van 2020-21. Bij heel wat lockdownfeestjes die werden stilgelegd, vond de politie lege ampules en soms zelfs grote flessen lachgas.
Een video van het Nederlandse Trimbos instituut: '5 dingen die je moet eten over lachgas'
Hieronder vind je meer info over wat lachgas is, hoe het gebruikt wordt, wat de effecten en de risico's zijn en hoe je het zo veilig mogelijk kan gebruiken.
Wat is het?
Lachgas is een zoet, kleur- en geurloos gas. De scheikundige naam is N2O (di-stikstofmonoxide). In combinatie met zuurstof werd lachgas gebruikt om mensen kort onder narcose te brengen (bijvoorbeeld bij de tandarts). Het gas, zonder de zuurstof, is terug te vinden in patronen om slagroom te spuiten en is dus niet bedoeld voor rechtstreekse menselijke consumptie. Het is ook sterker dan het medicinale lachgas.
Bij oneigenlijk gebruik behoort lachgas tot de ‘vluchtige snuifmiddelen’, stoffen die een roes opwekken wanneer je ze inademt. Ook lijm, verf, verdunners, ontvlekkers, brandstoffen,..., worden soms gebruikt als vluchtig snuifmiddel om een roes op te wekken.
Voorlopig is lachgas legaal verkrijgbaar. Er is wel een een wetsvoorstel in de maak (2021) om de verkoop aan -18 jarigen te verbieden. Sommige gemeentes schrijven ook GAS-boetes uit bij betrapping, maar dat is omstreden.
Hoe wordt het gebruikt?
Meestal wordt een lachgaspatroon eerst leeggelaten in een ballon. Al dan niet met een ‘cracker’, een apparaatje dat een gat in het patroon prikt. Het lachgas wordt dan langzaam in- en uitgeademd via de ballon.
Effecten
Direct na het inhaleren merk je een sterk roeseffect. Wat je hoort, ziet en voelt, loopt in elkaar over. Je voelt je licht in het hoofd en er kunnen kleurrijke hallucinaties optreden en/of geluiden die vervormd worden. Lach- en giechelbuien treden vaak op (vandaar de naam). Het effect houdt enkele minuten aan, daarna is de roes voorbij. Als je telkens opnieuw gebruikt kan er een sterke verdoving optreden.
Als je veel gebruikt volgt er vaak een 'kater' met barstende hoofdpijn.
Ongewenste effecten zijn: verwardheid, duizeligheid, hoofdpijn (vaak nadien), misselijkheid, gevoelloosheid, tintelingen en flauwvallen. Deze problemen komen voor door zuurstofgebrek en door verdoving van de hersenen.
Lichamelijk effecten zijn: duizeligheid, slappe ledematen, ongecoördineerde bewegingen en pijnverdoving. Lachgas wordt eigenlijk niet verwerkt door je lichaam en verlaat je lichaam na enkele minuten.
Risico's
Omdat het gebruik van lachgas vaak zonder problemen verloopt, is de indruk ontstaan dat het onschuldig en veilig is. Er zijn echter wel degelijk risico's als je op een onveilig manier gebruikt of zeer veel gebruikt (meer dan 10 balonnen per keer of dagelijks gebruik gedurende lange tijd).
- Als lachgas rechtstreeks van een gasfles of patroon ingeademd wordt, kan dat de lippen, mond of longen bevriezen (waardoor brandwonden ontstaan). Bij rechtstreeks gebruik via lachgaspatronen kunnen ook steeds meer schadelijke metaaldeeltjes in de longen terechtkomen.
- Grotere kans op verwonding bij duizeligheid of flauwvallen.
- Grotere kans op verwardheid of een 'bad trip' bij combinatie met andere drugs.
- Te zware verdoving bij combinatie met alcohol of andere verdovende drugs zoals GHB, waardoor bewusteloosheid of coma kan volgen.
- Gebruik van lachgas vermindert de hoeveelheid vitamine B12 in je lichaam.
- Vitamine B12 is onmisbaar voor de aanmaak van witte bloedcellen. Bij een tekort aan witte bloedcellen is het lichaam minder goed bestand tegen schadelijke stoffen en ziekteverwekkers.
- Bij extreem heftig gebruik (zoals 50 balonnen in 1 sessie) of bij langdurig gebruik, is vitamine B12 tekort een nog groter risico. Dit kan neurologische problemen met zich meebrengen. In sommige gevallen zelfs neuropathie (een aandoening van de zenuwen die erg pijnlijk kan zijn).
- Daarnaast zijn er mensen die een stoornis hebben in de B12 opname (geschat op 5% van de bevolking) waardoor zij bijzonder kwetsbaar zijn voor neurologische aandoeningen als gevolg van lachgasgebruik. Zeker wanneer ze bepaalde symptomen zoals tintelingen in de ledematen negeren.
- Bij verkoudheid kan het gebruik van lachgas de trommelvliezen zodanig onder druk zetten, dat er gehoorschade ontstaat.
- Lachgasgebruik is zeker af te raden voor zwangere vrouwen, vanwege het risico op zuurstoftekort bij de baby.
Kans op verslaving?
Bij lachgas blijkt de kans op verslaving niet zo groot te zijn, maar als je dagelijks gaat gebruiken dan kan je er geestelijke afhankelijk van worden. Bij langdurig frequent gebruik kan er tolerantie ontstaan (= gewenning waardoor je steeds meer moet gebruiken om het gewenste effect te bereiken).
Door het kortdurende effect is lachgas doorgaans gemakkelijk te doseren. Maar anderzijds kan je wel snel in de verleiding komen om keer op keer te gebruiken en geen maat te kunnen houden. Dit is vooral het geval als je grotere tanks gebruikt. Dat verhoogt de risico's.
Veilig gebruiken?
Gebruik van lachgas houdt altijd risico's in, maar als je het toch wil gebruiken hou het dan zo veilig mogelijk. Let op het volgende:
- Gebruik niet als je onder de 18 bent vanwege de nog onbekende risico voor je hersenen die volop in ontwikkeling zijn..
- Neem pauzes. Haal niet in één ruk een hele ballon leeg en gebruik niet de ene ballon na de andere in snel tempo.
- Adem eerst wat lucht in, neem dan lachgas uit de ballon.
- Gebruik geen extreme hoeveelheden. Er is geen veilige ondergrens. Maar probeer in ieder geval niet meer dan 5 ballonnen per gelegenheid te gebruiken. Gebruik enkel maandelijks of minder.
- Extreem lachgas gebruik kan leiden tot vitamine B12 tekort, wat vervolgens kan leiden tot neurologische klachten of schade. Let op de signalen van je lichaam. Stop ermee als je klachten krijgt door lachgas, zoals tintelende ledematen. Neem dan contact op met een arts en neem vitamine B12 supplementen.
- Ga zitten voor je lachgas neemt en hou geen scherpe of zware spullen vast.
- Rook zeker geen sigaret terwijl je gebruikt (ontvlamingsgevaar).
- Neem lachgas uitsluitend uit ballonnen en nooit rechtstreeks uit een fles. Daarmee voorkom je zuurstofgebrek, stikken en ernstige bevriezingswonden aan de mond, lippen en stembanden.
- Pas op voor bevriezingswonden. Tegenwoordig wordt lachgas ook in gotere tanks verkocht. Bij langdurig 'tappen' zal de onderkant van de tank bevriezen waardoor je het risico loopt op bevriezingsletsel als je ermee in contact komt.
- Combineer lachgas niet met alcohol of andere drugs. Alcohol versterkt de verdovende werking van lachgas en verhoogt de risico's. Dit geldt ook voor andere verdovende drugs. Combineren kan er ook voor zorgen dat je minder voelt van de werking van lachgas waardoor je te veel neemt (en de gezondheidsrisico's toenemen).
- Gebruik enkel wanneer je je lichamelijk en geestelijk OK voelt.
- Gebruik geen lachgas als je zwanger bent.
- Neem geen lachgas als je erg verkouden bent. Lachgas zet uit in lucht en je trommelvliezen kunnen springen als je hoofd "verstopt" is. Behalve oorpijn geeft dit soms blijvende gehoorschade.
- Ga niet rijden onder invloed of kort nadat je gebruikt hebt.